Sfeerbeeld: natuur - gecultiveerd

De natuur is een onuitputtelijke inspiratiebron voor texturen. Soms heel direct en concreet in de vorm van bladnerven, bloemvorm, zandribbels of de contouren van een vis of de afdruk van een voet. Soms indirect en abstract in slijtagepatronen door erosie of andere fenomenen.

Betonoppervlakken kunnen texturen en reliëfs letterlijk overnemen, of zodanig dat de relatie met de oorspronkelijke maat en schaal is losgelaten. Het expressieve karakter staat centraal waarbij de uitstraling van het oppervlaktemateriaal een ondergeschikte rol speelt. Deze texturen in betonwanden trekken de aandacht en zullen misschien ook verwondering oproepen, immers textuur en materiaal horen niet bij elkaar.

Organische, vrije vormen, ontleend aan de natuur of fantasie, kunnen met behulp van 3D-computertechnieken nauwkeurig worden vastgelegd en naar het betonoppervlak overgebracht. Vloeiende lijnen, scherpe profiel aftekening, zachte rondingen, fijnmazige structuren zijn mogelijk binnen de grenzen van de productietechniek.

Fotoprints

In het betonoppervlak kunnen afbeeldingen worden gerealiseerd van foto’s of tekeningen alsof het een fotoprint was. Aan de basis van deze techniek staat het gebruik van verhardingsvertragers, chemische stoffen die de cementhydratatie tegen gaan. Deze stoffen kunnen in een rasterpatroon van kleine puntjes op een folie of plaat worden aangebracht.

Zo’n printplaat wordt in de bekisting opgenomen. Ter plaatse van de vertrager zal de cementhuid niet verharden. Door na ontkisten het betonoppervlak met water af te spoelen of te spuiten, wordt de niet-verharde cementhuid weggewassen en komt de afbeelding tevoorschijn. Hoe meer kleurcontrast er is in de betonsamenstelling tussen het toeslagmateriaal en de cementsteen, hoe duidelijker de fotoprint wordt.

Complexe, vrije vormen

Voor het realiseren van complexe, vrije vormen in beton zijn mallen nodig die het gewenste ontwerp nauwkeurig kunnen reproduceren. Computergestuurde freesmachines zijn in staat driedimensionale ontwerpen exact te realiseren in bijvoorbeeld MDF. Op basis van de positieve moedermal wordt een rubber negatief geproduceerd. De rubberplaat wordt in de bekisting gelegd en fungeert als contactmal.

De positie van naden zal een grote invloed hebben op het esthetische resultaat. Zo ook de manier waarop de print de hoek om gaat. De gewenste positie zal al in het ontwerpstadium bekend moeten zijn om het type bekisting erop af te kunnen stemmen.

De vorm wordt deels bepaald door het referentiemateriaal dat als inspiratiebron voor de textuurkeuzes dient, en deels door de grenzen van de techniek. Vloeiende natuurlijke vormen zijn maakbaar, mits de bekisting kan worden gelost.

Vloeiende vormen en complexe vormen stellen eisen aan de betonsamenstelling. Onregelmatigheden zoals grindnesten zijn onaanvaardbaar. Relatief veel fijn materiaal in de betonsamenstelling draagt bij aan de dichtheid van het oppervlak. Nieuwe ontwikkelingen in de betontechnologie zoals zelfverdichtend beton, verdichtingsarm beton en hogesterktebeton resulteren in een hoge esthetische kwaliteit voor wat betreft regelmatigheid en egale kleur van het oppervlak.

Sfeerbeelden

Het uitgebreide spectrum van esthetische mogelijkheden is ingedeeld in acht types van een sfeerbeeld. Naast Natuur - gecultiveerd beschrijven we ook de andere zeven sfeerbeelden. Volg onderstaande links naar meer informatie en voorbeelden, waarbij vooral wordt ingegaan op vormgeving, structuur en textuur.

• Ruig
• Sober - glad
• Natuur - bewerkt als natuursteen
• Natuur - cultuur, textuur van ander materiaal
• Cultuur - abstract
  
• Cultuur - 3D-sculptuur
  
• Cultuur - ruimtelijke structuur