Parametrische reliëfstructuur

Cindy Vissering, juni 2020

De gestapelde lagen van de museumzalen van Naturalis in Leiden hebben een gevel van rode natuursteen, opgebouwd alsof het dunne aardlagen zijn. De gevel loopt helemaal rondom van buiten naar binnen in het atrium. Deze lagen natuursteen worden onderbroken door banden van witte betonpanelen met een doorlopend driedimensionale reliëfstructuur, geïnspireerd op de collectie van Naturalis en erosiedetails van rotsen naar ontwerp van modeontwerpster Iris van Herpen in opdracht van Neutelings Riedijk Architecten.

Er zijn drie unieke patronen die elk uit drie panelen bestaan, waarbij het derde paneel binnen een patroon vloeiend aansluit op een overgangspaneel. Er zijn vier overgangspanelen ontworpen voor een schakeling tussen twee patronen. In totaal zijn er dertien verschillende panelen. Bij een hoek loopt de rest van het paneel om de hoek verder. De vier banden bestaan in totaal uit 263 panelen. Hierdoor ontstaat er een grote verscheidenheid in de doorlopende reliëfband.

Digitaal ontwerpproces

Door het parametrische driedimensionale ontwerp te koppelen aan virtual reality zijn er virtuele mock-ups gemaakt, die de ontwerpers levensgroot konden beleven.

In de digitale verwerking zijn verschillende regels opgenomen voor de praktische uitvoerbaarheid. De afstand tussen de reliëfribben wordt bepaald door de dikte van het uitstekende gedeelte zodat de ribben sterk genoeg zijn en er een geleidelijke overgang van de vorm ontstaat voor het ontkisten. In het initiële beeld lagen de reliëfribben iets te dicht op elkaar, met een te fragiel 3D-ontwerp als gevolg. Door iets in te zoomen op het ontwerp en gebruik te maken van een Gaussian Blur-nabewerking is hierin een juiste balans gebracht.

De vormen mogen ook niet te diep worden, om te voorkomen dat er water in blijft staan.

Het digitale model is ook direct door de betonfabrikant Hibex gebruikt om de frees voor de mal aan te sturen. Hier is dus gebruikgemaakt van een doorlopend digitaal proces van ontwerp tot productie. Het oppervlak van de ribben zelf is ook weer geribbeld vanwege de structuur van het freespatroon en de gebruikte freeskop. Zo ontstaat er detail op elk niveau.

Zijdezacht

Het lijkt alsof de betonnen vormen van gedrapeerde stoffen zijn gemaakt, wat weer aansluit op de innovatieve couture van Iris van Herpen. Ze zien er zo zacht en soepel uit, dat ze uitnodigen om aangeraakt te worden De zijdeachtige glans is ontstaan door gebruik te maken van een wit fijn toeslagmateriaal van wit marmer (Noorse hardsteen) en wit cement. Het witte beton is gezandstraald waardoor het glinsterende marmer aan het oppervlak zichtbaar is.