Architectuur in natuur

Auteur: Cindy Vissering

Al wandelend langs het langeafstand pad Floris V volgt de weg langs het Poldergemaal Dooijersluis waarop een uitzichtplatform gemaakt is. Dan loop je natuurlijk even omhoog. Zoekend op google wordt dit jonge monument talloze malen genoemd in verschillende wandelingen en fietsroutes in de regio. Frank Roozenboom van Architekten- en ingenieursbureau H.W. van der Laan ontwierp de kubus van beton als herkenningspunt van cultuurontwikkeling, staand op het poldergemaal in de weidse natuur. Een poldergemaal is een essentieel onderdeel van de strategie 'droge voeten'.

Overgang cultuur en natuur

Het trafohuis dat bovenop het poldergemaal staat, vormt een geheel met de onderbouw door het materiaal beton van de kelderbouw door te trekken in de bovenbouw. De vijzels hebben stevige fundering van gewapend beton nodig om het water omhoog te brengen. Zo blijft er een eenheid aan materiaal, slechts onderbroken door het staal van hekwerk en de bescherming van de vijzels door glas. De architect geeft met de vormgeving van de gevel de scheiding aan tussen cultuur, de menselijke ontwikkeling, en de natuur door aan de wegzijde te werken met strak, witgrijs beton, en aan de waterzijde een bosgrondstructuur aan te brengen in bruin gekleurd beton. Dit sluit aan op de wens van de gemeente Stichtse Vecht, die aangegeven had dat het gebouw zich architectonisch mag tonen aan de wegzijde, maar ook moet aansluiten op de natuur, omdat het deels in natuurgebied staat.

Bosgrondstructuur

De verbinding van de strakke vorm met de natuur is gevonden in de oppervlaktestructuur van de wanden aan de natuurzijde van het poldergemaal. Er is gekozen voor een bosgrondstructuur, die beschikbaar is als standaard structuurmat. De bruine kleur geeft het beton een aardse uitstraling en werd verkregen met het toevoegen van pigmenten aan het betonmengsel.

Panorama platform

De locatie ligt in het landelijke gebied op de overgang van de Geerkade van Wilnis naar de Portengense Zuwe van Breukelen. Vanaf dat punt is er volop uitzicht naar de lager gelegen polder richting Vinkeveen en de hoger gelegen ringvaart Bijleveld naar Kockengen en Woerdense Verlaat. Dat gegeven bracht de architect op het idee om bovenop het gebouw een uitzichtplatform te bedenken. Met als inspiratie de brede trap naar het uitkijkplatform op Casa Malaparte werd dit opgenomen in het eerste schetsontwerp. “Daarmee wordt een functioneel waterbouwkundig werk ook onderdeel van de openbare ruimte” legt Frank Roozenboom uit. Vanwege de krappe ruimte tot aan de weg is de trap uiteindelijk gedraaid en ontstaat het huidige strakke beeld.

Waterbeheer

Het gemaal zorgt voor een goede waterstand in het gebied Zegveld-Portengen. Dit is goed voor het veenlandschap en zo kunnen de boeren hun land blijven bewerken. Het water wordt uit de polders Groot Wilnis-Vinkeveen zuid en Klein Oud-Aa naar de ringvaart Bijleveld gepompt. Het poldergemaal heeft aan beide zijden een speciale doorgang voor vissen, zodat zij het gemaal veilig kunnen passeren.