Spel van daglicht en massief beton

Light Concreteness

Architectuur draait om het vormgeven van het spel tussen (dag)licht en het ontbreken daarvan. De architect geeft zodanig vorm aan een massief materiaal dat zowel de massa zelf goede proporties heeft als ook de lege ruimte eromheen of erbinnen. In het seminar Light Concreteness dat gehouden werd op 24 oktober gingen we op zoek naar projecten waarbij de massieve vorm een duidelijk contrast vormt met het daglicht. Bijna alsof we in een kijkdoos staan.

Tijdens dit seminar bespraken twee internationale architecten het thema aan de hand van hun projecten. De Zwitserse architect Heinrich Degelo (Degelo Architekten) liet aan de hand van een aantal projecten zien hoe zij omgaan met het spel tussen massief beton en daglicht. Een opvallend voorbeeld is bijvoorbeeld het kunstmuseum Liechtenstein in Vaduz.
De Italiaanse architect Gianmatteo Romegialli (act_romegialli) gebruikt in zijn projecten steeds een massieve vorm in een beperkt aantal basismaterialen. Hierdoor ogen de dichte delen rustig en robuust in contrast met de daglichtopeningen. Dit zie je ook terug in het Moto Guzzi roeiclubpaviljoen in Mandello del Lario (I).

Interviews met beide architecten, met een inkijkje in hun gevarieerde projecten, zijn hier te lezen.

In Nederland hebben we te maken met hoge isolatiewaardes voor de schil. Hierdoor bestaan massief ogende wanden vaak uit verschillende lagen materiaal. Het materiaal warmbeton kan hierin verandering brengen. Warmbeton heeft een hoge isolatiewaarde doordat er geëxpandeerde glaskorrels als toeslagmateriaal gebruikt worden, en het heeft tegelijkertijd sterkte. Warmbeton is in Nederland in ontwikkeling en als experiment is het ontwerp van Eduard Böhtlingk van de uitbreiding van het ENCI-lab in Rozenburg in uitvoering. Hier is zowel ter plaatse gestort als prefab warmbeton toegepast. Siebe Bakker van bureaubakker gingin zijn presentatie in op de geschiedenis van de ontwikkeling van warmbeton in Nederland.

Bij het Regiokantoor van Natuurmonumenten in Zierikzee heeft Rink Tilanus (Rink Tilanus architecten) de isolerende eigenschap van warmbeton toegepast om een ’kijkdoos’ in het moeras te realiseren. Vanwege het lichte gewicht was er geen zware fundering nodig voor dit gebouw, dat het spel van massief beton en daglicht mooi laat weerspiegelen in het omringende water.