Ontwerpaspecten schoonbeton
De esthetische kwaliteit van beton wordt zowel in de ontwerpfase als uitvoeringsfase door veel vooraf te bepalen aspecten beïnvloed.
lees meer
Kalkuitslag is een lastig fenomeen, dat ondanks voortschrijdende technologieën nog steeds niet volledig kan worden voorkomen. Kalkuitslag veroorzaakt een witte waas op het oppervlak. Op gekleurd beton kan kalkuitslag prominent zichtbaar worden, vooral als het oppervlak na het ontkisten niet wordt bewerkt. Bij onbewerkte oppervlakken die aan de buitenlucht zijn blootgesteld, kan kalkuittreding resulteren in een fijn patroon van witte ‘regenstrepen’. Bij witte of grijze onbewerkte betonoppervlakken vallen deze regenstrepen niet zo op, maar op donkere betonkleuren kan de kalkuitslag hinderlijk zichtbaar zijn.
Bij de reactie van cement met water ontstaat calciumhydroxide, vrije kalk. De vrije kalk is oplosbaar in water. Verdamping aan het oppervlak leidt tot vochttransport in het beton, van binnen naar buiten. Als daardoor de vrije kalk in contact komt met koolstofdioxide uit de lucht, ontstaat calciumcarbonaat dat wit neerslaat op het betonoppervlak.
Kalkuitslag wordt op ‘jong beton’ in de vorm van een lichte waas of witte strepen gevormd. Dit wordt primaire uitslag genoemd. Op vlakken waar veel water komt, zoals straatstenen, wordt dit vanzelf ‘uitgewassen’.
Een secundaire kalkuitslag wordt gevormd door migrerend water dat in de loop van de tijd in het beton doordringt wanneer er imperfecties in het betonoppervlak zijn zoals grindnesten en microscheuren. Deze kalk kan de vorm van dikkere korsten aannemen. Behandeling met een lichte zoutzuuroplossing kan een oplossing zijn.
Om kalkuittreding tot een minimum te beperken, is het belangrijk om het vochttransport zoveel mogelijk te reduceren. Dit geldt met name in de eerste levensfase van het beton, waarin de porositeit nog groot is. Door de voortgaande reactie van cement met water groeien poriën als het ware dicht met cementsteen. Vooral bij onbewerkte oppervlakken is aandacht nodig, omdat de water-cementfactor en daarmee de porositeit juist aan het oppervlak hoger is dan dieper in het oppervlak. Bovendien is het zaak uitdroging van het jonge betonoppervlak te voorkomen. Cement moet volledig kunnen reageren met water om een dicht betonoppervlak te realiseren. Het realiseren van een dicht betonoppervlak door goede nabehandeling is dus een belangrijke opgave bij het reduceren van kalkuittreding.
Bij bewerkte oppervlakken komt hinderlijk zichtbare kalkuitslag nauwelijks voor. Immers, bij bewerking van het oppervlak verdwijnt de cementhuid geheel of gedeeltelijk.