Thermisch actief beton in zorggebouw

Auteur: Cindy Vissering

Het Nationaal Kanker Instituut in Heidelberg straalt expertise, kracht en betrouwbaarheid uit. Het gebouw is duurzaam en energiezuinig door efficiënt gebruik te maken van de betonconstructie voor het binnenklimaat. Hierdoor ademt het gebouw geen ziekenhuisatmosfeer, maar biedt het een prettige omgeving voor het geven van diagnoses, behandelingen en zorg voor de patiënten.

Thermisch actief beton

Behnisch Architekten heeft verschillende opties bekeken om een zo duurzaam mogelijk gebouw te ontwerpen. Het doel: een energiezuinig gebouw met een comfortabel binnenklimaat. De beste resultaten kwamen uit de combinatie natuurlijke ventilatie en thermisch geactiveerd beton. Beton wordt thermisch actief door ingestorte leidingen waar water het transport van warmte (en koeling) verzorgt. Dit wordt ook wel betonkernactivering genoemd. Daar waar nodig vult een kleine, lokaal gestuurde klimaatinstallatie op basis van het verwarmen of koelen van de binnenlucht fluctuaties aan. Deze keuze is niet alleen energiezuinig, maar ook budgettair voordelig en heeft weinig onderhoud nodig.

De benodigde energie om het gebouw te koelen, was maatgevend in het energieconcept. Daarom zijn de leidingen voor de thermische activering aan de onderzijde van de vloerconstructie aangebracht. Warme lucht stijgt immers naar boven, zodat koelen aan het plafond het meest effectief is. Op deze manier wordt de keuze voor de vloerafwerking vrij gelaten.

Thermisch actief beton is goed te combineren met natuurlijke ventilatie. De ventilatielucht wordt aangetrokken vanuit een inlaattoren in de tuin. De lucht wordt onder de grond geleid en daar voorverwarmd of -gekoeld, indien nodig.

Schoonbeton in het interieur

In het interieur is slim afwisselend gebruik gemaakt van het beton in het zicht laten (schoonbeton) en afwerken met een ander materiaal om de verschillende functies aan te geven. Veel constructieve wanden zijn van schoonbeton, bijvoorbeeld in de verkeersruimtes en de behandelkamers. Hier heeft een bekisting met verticale latten structuur gegeven aan het beton, wat een mooi contrast vormt met de warmte van het hout en frisse kleurtinten.

Vanwege het gekozen energieconcept mogen de constructieve plafonds maar deels bedekt worden door verlaagde plafonds. Dit geeft een stoere uitstraling.

De vloer van gepolijst beton loopt vanuit het atrium door tot in de verschillende verkeersruimtes. Door het polijsten glanst de vloer en wordt het lokaal gewonnen toeslagmateriaal zichtbaar.

Open hart als centraal idee

De hoofdentree leidt direct naar het lichte atrium waar alle verkeersstromen bij elkaar komen. Dit is zichtbaar gemaakt door de zwevende trappen die de ruimte doorkruisen. Elke verdieping krijgt hierdoor een ander karakter.

Het atrium is voorzien van daglicht door de driehoekige daklichten, gevormd door betonschotsen die een hoekige koepel vormen als kroon op het atrium met licht vanaf het noorden. Zo wordt oververhitting voorkomen. De ramen kunnen open waardoor het atrium als een schoorsteen werkt en op warme dagen de hete lucht kan afvoeren.