GFRC-beton als bekisting
Zaha Hadid Architects | In het wooncomplex 1000 Museum in Miami is glasvezelversterkt beton innovatief toegepast als verloren bekisting.
lees meer
Het Aalmarktgebied in het centrum van Leiden ondergaat een metamorfose. Het winkelgebied aan de Rijn wordt uitgebreid met een nieuwe straat. Winkels worden daarbij deels in monumenten gehuisvest. Onderdeel van de uitbreiding is de in aanbouw zijnde Catharinabrug, die de Haarlemmerstraat en de Breestraat, aan weerszijden van het water, met elkaar verbindt. Op 25 augustus 2016 werd de brug officieel geopend.
De Catharinabrug is de langste en slankste brug in ultra-hogesterktebeton (uhsb) in Nederland. De lengte bedraagt in totaal ruim 36 m. Het 6 m brede dek is in het midden slechts 275 mm dik. De slanke dimensionering, de vloeiende, lichte S-vorm en de positie van de twee pijlers in het water versoepelen de routing van de verkeersstromen over de weg en het water.
Architecten en constructeurs die gefascineerd zijn door het extreem slank en sterk construeren, hebben er met uhsb een keuzemogelijkheid bij. De voordelen van het materiaal gaan echter verder dan meer vormvrijheid en betere constructieve prestaties. Uhsb kent een uitstekende fysieke duurzaamheid door de hoge oppervlaktedichtheid van het materiaal. Dit garandeert dat de betonconstructie zeer onderhoudsvriendelijk is en een lange levensduur heeft, zelfs in agressieve milieus. Niet voor niets wordt uhsb in het Engels (eigenlijk treffender) aangeduid met Ultra High Performance Concrete. De ontwikkeling van het materiaal heeft de laatste jaren niet stilgestaan. Ook lijkt er een voorzichtige tendens waarneembaar: steeds meer opdrachtgevers raken, dankzij de architect en constructeur, overtuigd van de voordelen van dit fascinerende materiaal.
UHSB is weliswaar duurder dan regulier beton, maar er is veel slanker mee te construeren. Dat betekent dat er veel minder beton nodig is. Bovendien is het beton door de extreem hoge dichtheid extra goed bestand tegen vocht, vuil en zouten. Dat garandeert een zeer lange levensduur en weinig onderhoud. Zo is uhsb uiteindelijk vaak goedkoper dan gewoon beton.
Dat deze innovatie uitgerekend in de historische Leidse binnenstad wordt toegepast, is allesbehalve tegenstrijdig. Juist op plekken waar weinig ruimte is, biedt uhsb uitkomst voor slanke, maar tegelijkertijd robuuste oplossingen. In het geval van de Catharinabrug levert dat een grotere doorvaarhoogte op voor plezierboten en een comfortabele helling voor voetgangers en fietsers. Het is overigens niet de eerste innovatieve brug in Leiden. Sterker nog: bijna alle keren dat er in de afgelopen eeuwen een brug moest worden geplaatst of vervangen, is gekozen voor een in die tijd vooruitstrevende oplossing. Wat dat betreft houdt Leiden met deze nieuwe betonsoort vast aan een eeuwenoude traditie.
Uitdagende vormgeving, boeiende locatie en innovatieve materiaaltoepassing: genoeg interessante ingrediënten voor het Tektoniek-projectbezoek. Architecten en opdrachtgevers kregen de exclusieve kans om het brugdek als eerste bezoekers te betreden, nog vóór de officiële oplevering, en om kennis te nemen van de ambities en keuzes bij de totstandkoming.
Op 16 juni 2016 namen zo'n 40 belangstellenden deel aan het projectbezoek. Voorafgaand werden er presentaties verzorgd door opdrachtgever, architect en constructeur.
Coen Smets, Cement&BetonCentrum/Tektoniek
Edward Verschoor, Bruil/Hi-Con Nederland